به استناد ماده 47 آیین نامه اجرایی قانون عملیات بانکی بدون ربا ، منظور از فروش اقساطی عبارتست از واگذاری عین به بهای معلوم به غیر به ترتیبی که تمام یا قسمتی از بهای مزبور باقساط مساوی یا غیر مساوی در سررسید یا سررسیدهای معین دریافت گردد. وفق ماده 48 همان آیین نامه، بانکها می توانند، بمنظور ایجاد تسهیلات لازم جهت تامین سرمایه در گردش واحدهای تولیدی مواد اولیه و لوازم یدکی و ابزار کار مصرفی و سایر نیازهای اولیه مورد احتیاج این واحدها را منحصراً بنا بدرخواست کتبی و تعهد متقاضیان، مبنی برخرید و مصرف عوامل مذکور خریداری و بصورت اقساطی به متقاضی بفروش برسانند. در برآورد میزان نیاز و واحدهای تولیدی حجم مواد اولیه متناسب با تولید برای نیاز یک دوره تولید باید در نظر گرفته شود.
به استناد ماده 47 آیین نامه اجرایی قانون عملیات بانکی بدون ربا ، منظور از فروش اقساطی عبارتست از واگذاری عین به بهای معلوم به غیر به ترتیبی که تمام یا قسمتی از بهای مزبور باقساط مساوی یا غیر مساوی در سررسید یا سررسیدهای معین دریافت گردد.
وفق ماده 48 همان آیین نامه، بانکها می توانند، بمنظور ایجاد تسهیلات لازم جهت تامین سرمایه در گردش واحدهای تولیدی مواد اولیه و لوازم یدکی و ابزار کار مصرفی و سایر نیازهای اولیه مورد احتیاج این واحدها را منحصراً بنا بدرخواست کتبی و تعهد متقاضیان، مبنی برخرید و مصرف عوامل مذکور خریداری و بصورت اقساطی به متقاضی بفروش برسانند. در برآورد میزان نیاز و واحدهای تولیدی حجم مواد اولیه متناسب با تولید برای نیاز یک دوره تولید باید در نظر گرفته شود.
معمولا در قراردادهای تنظیمی فروش اقساطی بانک مقرر می گردد صرف اظهار بانک راجع به میزان طلب خود و یا نسبت به تخلف بدهکار از هریک از تعهدات مندرج در قرارداد، مورد قبول بدهکار و برای وی معتبر و غیرقابل اعتراض باشد و چنانچه بانک بمنظور وصول مطالبات خودناشی از قرارداد حاضر، ناچار به اقدامات قانونی گردد پرداخت کلیه هزینه های قانونی وصول طلب از جمله، اداری، قضایی، اجرایی، هزینه دادرسی، حق الوکاله، حق الزحمه اجرئی و غیره و خسارات از هر جهت طبق تشخیص بانک به عهده بدهکار گردد و از نامبرده تعهد گرفته می شود تا هزینه های مذکور را بمیزانی که بانک اعلام کند به بانک پرداخته و بانک حق خواهد داشت هزینه های مزبور را نیز مانند سایر مطالبات ناشی از این قرارداد از بدهکار دریافت کند و بدهکار حق هرگونه اعتراض و ایرادی را در این مورد از خود سلب و ساقط میکند.
ویژگی های عمومی تسهیلات یا قرارداد فروش اقساطی:
1. فروش اقساطی (بیع نسیه) به استناد اصاله اللزوم و المومنون عند الشروطهم و اوفو بالعقود ماهیتا لازم است.
2. به استناد دستور العمل اجرایی فروش اقساطی، متقاضی متعهد به خرید و مصرف اموال مورد تقاضا در موارد اعلام شده است.
3. تسهیلات فروش اقساطی خرید مواد اولیه و لوازم یدکی و ابزار کار از مورد تسهیلات کوتاه مدت و حداکثر یکسال و فروش اقساطی واحدهای خدماتی ، ماشین آلات و تسهیلات میان مدت است اما ممکن از تسهیلات بلند مدت فروش اقساطی استفاده می شود.
4. فروش اقساطی در امور بازرگانی استفاده نمی شود. و فقط امور تولیدی و خدماتی و مواد اولیه است نه تجارت برای صرافی – کارخانه داری و غیره استفاده نمی شود.
5. در فروش اقساطی کالا مورد معامله بلافاصله پس از انعقاد قرارداد به مالکیت مشتری در می آید.
ضوابط عمومی تسهیلات فروش اقساطی:
1. به استناد ماده 5 دستورالعمل اجرایی قرارداد فوق قیمت فروش نقدی بانک برابر با مجموع وجوه پرداختی جهت خرید کالای مورد نظر است.
2. اصل پیش پرداخت نقدی ضرورت ندارد لازم نیست از خریدار مبلغ پیش پرداخت اخذ کرد.
3. معمولاً در قراردادهای فروش اقساطی وثائقی متناسب با قیمت کالا جهت تضمین بازپرداخت اخذ می گردد.
4. در صورت زود پرداخت یک یا تمام اقساط از سوی مشتری امکان استرداد سود دوران زودپرداخت به وی وجود دارد.
